احکام مبتلی به روزه دارن از نظر مراجع معظم تقلید

سؤال1: اگر شخصی با اعتقاد به اینکه هنوز اذان صبح را نگفته­ اند، مشغول سحری شود. سپس متوجه گردد که وقت اذان صبح گذشته است؛ حکم روزه­ ی او چگونه است؟

همه­ ی مراجع تقلید (بجز آیت الله بهجت): اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر، مشغول سحری شده روزه باطل است و باید قضا کند. 

آیت الله بهجت: اگر بدون بررسی و تحقیق در طلوع فجر، مشغول سحری شده، بنابر احتیاط واجب روزه­ اش باطل است و باید قضا کند. 

نکته : فرد یاد شده با وجود این که روزه­ اش باطل شده، حق ندارد افطار کند؛ بلکه باید تا شب از مفطرات امساک نماید.

سؤال2: آیا فرو بردن خلط، روزه را باطل می­ کند؟

همه­ ی مراجع تقلید (بجز آیات عظام بهجت و سیستانی): فرو بردن خلط ـ چنانچه به فضای دهان نیامده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط واجب آن است که فرو نبرد.

آیت الله سیستانی: فرو بردن خلط ـ چنانکه به فضای دهان نیامده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط مستحب آن است که فرو نبرد.

آیت الله بهجت: فرو بردن خلط ـ اگر در حال غیر روزه امری عادی باشد و به فضای دهان نرسیده باشد ـ اشکال ندارد؛ ولی اگر به فضای دهان برسد، احتیاط واجب آن است که فرو نبرد.

سؤال3: الف - اگر شخص روزه­ دار در اثر فراموشی چیزی بخورد، آیا روزه­ اش باطل است؟ و آیا واجب است که دیگران به او تذکر دهند؟ب) اگر کسی در حال روزه سهوا غذا را در دهان بگذارد و بعد یادش بیاید که روزه بوده باید غذا را بخورد یا خیر؟

جوابالف )همه­ ی مراجع تقلید: روزه­ ی او باطل نیست و بر دیگران هم واجب نیست که به او تذکر دهند.

جواب ب): باید فورا غذا را از دهان خارج نماید. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 958، م 1650)

سؤال4: آیا با شروع اذان مغرب افطار روزه جایز است؟

همه­ ی مراجع تقلید: اگر یقین دارید وقت داخل شده، اشکال ندارد و اگر شک یا گمان دارید، افطار روزه جایز نیست.

سؤال5: آیا مسواک کردن با خمیر دندان، در حال روزه اشکال دارد؟

همه­ ی مراجع تقلید: خیر، اشکال ندارد؛ ولی باید از فرو رفتن آب دهان جلوگیری شود.

سؤال6: حکم تزریق سرم در حال روزه­ ی ماه مبارک رمضان چیست؟

آیات عظام؛ امام خمینی، تبریزی، خامنه ­ای، مکارم و وحید: بنابر احتیاط واجب، باید از تزریق سرم خودداری کند؛ خواه جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد؛ یا جنبه­ ی دوایی و مانند آن.

آیات عظام؛ نوری، صافی و سیستانی: تزریق سرم روزه را باطل نمی­ کند؛ خواه جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، یا جنبه­ ی دوایی و مانند آن.

آیت الله فاضل: اگر سرم جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، باید از تزریق آن خودداری کرد؛ ولی اگر جنبه­ ی دوایی و مانند آن داشته باشد، تزریق آن اشکال ندارد.

آیت الله بهجت: تزریق سرم روزه را باطل می­ کند.

سؤال7: حکم تزریق آمپول در حال روزه­ ی ماه رمضان چیست؟

آیات عظام امام خمینی، بهجت و خامنه­ ای: اگر آمپول جنبه­ ی غذایی و تقویتی دارد، بنابراحتیاط واجب، باید از تزریق آن خودداری کند؛ ولی اگر جنبه­ ی دوایی دارد و یا عضو را بی حس می­کند، تزریق آن اشکال ندارد.

آیت الله فاضل: اگر آمپول جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، باید از تزریق آن خودداری کرد؛ ولی اگر جنبه­ ی دوایی دارد و یا عضو را بی حس می­کند، تزریق آن اشکال ندارد.

آیت الله مکارم: اگر آمپول جنبه­ ی غذایی و تقویتی یا دوایی داشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید از تزریق آن خودداری کرد؛ ولی اگر عضو را بی حس می­کند، تزریق آن اشکال ندارد.

آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی و حید: تزریق آمپول روزه را باطل نمی­ کند؛ خواه جنبه­ ی غذایی و تقویتی داشته باشد، یا جنبه­ ی دوایی و مانند آن.

سؤال8: گاهی از لثه­ هایم خون بیرون می ­آید و با آب دهان مخلوط می­ گردد؛ آیا اگر آن را فرو ببرم، روزه باطل می­ شود؟

همه­ ی مراجع (بجز آیات عظام تبریزی، صافی و نوری): اگر خون در آب دهان مستهلک شود، فرو بردن آن روزه را باطل نمی­ کند.

آیت الله نوری: فرو بردن آن جایز نیست؛ هر چند در آب دهان مستهلک شود.

سؤال9: به جهت بیماری لثه، در روز چندین بار از آن خون می­ آید؛ ولی بدون توجه فرو می­ رود، آیا روزه باطل می ­شود؟

همه­ ی مراجع: اگر بدون توجه و اختیار فرو داده شود، روزه صحیح است.

سؤال10: پر کردن دندان در ماه مبارک رمضان، چگونه است؟

همه­ ی مراجع: پر کردن یا جرم­ گیری و کشیدن دندان در ماه رمضان، برای پزشکان جایز است و برای شخص روزه­ دار زمانی جایز است که مطمئن باشد، خون یا آبی که به وسیله­ ی دستگاه وارد فضای دهان می ­شود، فرو نخواهد رفت.

سؤال11: کسی که می­ داند یا احتمال می ­دهد، درروز غذای باقی مانده در لای دندان فرو برده می ­شود، آیا لازم است هنگام سحر خلال یا مسواک کند؟

آیات عظام امام خمینی، خامنه ­ای و نوری: اگر در حد احتمال باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر یقین داشته باشد در روز چیزی از آن فرو می ­رود، باید دندان خود را خلال یا مسواک کند و اگر انجام ندهد و چیزی از آن فرو رود، روزه ­اش باطل می­ شود و اگر فرو نرود، بنابر احتیاط واجب، باید قضای آن را به جا آورد.

آیات عظام بهجت، تبریزی، سیستانی، صافی و فاضل: اگر در حد احتمال باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر بداند در روز چیزی از آن فرو می­رود، باید دندان خود را خلال یا مسواک کند و اگر انجام ندهد، روزه­ اش باطل می ­شود (هر چند چیزی از آن فرو نرود).

آیت الله مکارم: اگر در حد احتمال باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر بداند در روز چیزی از آن فرو می ­رود، بنابر احتیاط واجب، باید دندان خود را خلال یا مسواک کند و اگر انجام ندهد، روزه­ اش باطل است (هر چند چیزی از آن فرو نرود).

سؤال12: اگر روزه­ دار به جهت حالت تهوع، قی کند؛ روزه­ اش چه حکمی دارد؟

همه­ ی مراجع: اگر بی ­اختیار باشد، اشکال ندارد؛ ولی اگر از روی عمد باشد، روزه را باطل می ­کند.

سؤال13: استعمال عطر برای روزه­ دار، در ماه مبارک رمضان چه حکمی دارد؟

همه­ ی مراجع: استعمال عطر برای روزه ­دار مستحب است؛ ولی بو کردن گیاهان معطّر مکروه است.

سؤال14: آیا استفاده از، شامپو، کرم ویتامینه و رُژ لب در ماه مبارک رمضان مجاز است؟

همه­ ی مراجع: هیچ یک از موارد ذکر شده، روزه را باطل نمی­ کند؛ مگر آن که رژ لب، وارد دهان شده و فرو داده شود.

نکته: استفاده از کرمهای ضد آفتاب یا کرم های مرطوب کننده در ماه مبارک رمضان هیچگونه مانعی ندارد و جائز می باشد

سؤال15: آیا ریختن دارو به چشم (مانند قطره­ ی چشمی) روزه را باطل می­ کند؟

همه­ ی مراجع: اگر دارو به حلق نرسد و یا به حلق برسد ولی فرو نبرد، روزه ­اش باطل نمی ­شود.

سؤال16: شستن سر زیر شیر آب در حال روزه، چه حکمی دارد؟

همه­ ی مراجع: آن چه روزه را باطل می­ کند، فرو بردن سر زیر آب است؛ به طوری که یک مرتبه آب، همه­ ی سر را فرا گیرد. اما شستن سر زیر شیر و زیر دوش، اشکالی ندارد.

سؤال17: تنفس بخار آب در حمام، برای روزه چه حکمی دارد؟

همه­ ی مراجع: بخار آب حمام، روزه را باطل نمی­ کند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 938، م 1605)

سؤال18: گاهی انسانِ روزه­ دار در کنار وسیله­ ی نقلیه قرار می­ گیرد و دود آن به حلقش می ­رسد؛ آیا روزه­ اش باطل می ­شود؟

همه­ ی مراجع: اگر با این اعتقاد که دود غلیظ به حلقش نمی ­رسد، در کنار وسیله ­ی نقلیه بایستد و به طور اتفاقی دود به حلقش برسد، روزه­ اش صحیح است.

نکته :بوی غذا باطل کننده ی روزه نیست و به حلق هم برسد اشکالی ندارد .

سؤال19: کسی که به نفس تنگی شدید مبتلا شده و در روز باید از اسپری استفاده کند، تکلیف روزه­ ی او چیست؟

آیات عظام امام خمینی، فاضل، مکارم و نوری: با توجه به این که داروی یاد شده، خوردن و آشامیدن بر آن صدق نمی­ کند، روزه را باطل نمی­ کند.

آیت الله خامنه­ ای: اگر دارو به صورت گاز یا پودر وارد حلق شود، بنابر احتیاط واجب روزه را باطل می­ کند و اگر گرفتن روزه بدون آن، زحمت و مشقت دارد، استفاده از آن جایز است، و بعد از ماه رمضان، اگر توانست بدون استفاده از اسپری روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب قضا کند.

آیت الله بهجت: اگر به صورت بخار غیر غلیظ وارد حلق شود اشکال ندارد و روزه صحیح است.

آیت الله سیستانی: اگر به صورت مایع به حلق نرسد، اشکال ندارد و روزه صحیح است.

سؤال20: حکم کشیدن سیگار و تنباکو در حال روزه چیست؟

همه­ ی­ مراجع: احتیاط واجب آن است که روزه­ دار، از دود سیگار و تنباکو خودداری کند.

سؤال21: در ماه رمضان بعد از اذان صبح، با حال جنابت از خواب بیدار شدم؛ ولی می­دانم پیش از اذان محتلم شده­ ام، تکلیفم چیست؟

همه­ ی مراجع: روزه صحیح است.

سؤال 22: اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کنیم و پس از چند روز یادمان بیاید، چه تکلیفی داریم؟

همه­ ی مراجع: باید نمازها و روزه­ ی آن چند روز را قضا کنید؛ ولی کفاره ندارد.

سؤال23: شخص جنب که در ماه رمضان قبل از اذان صبح، به آب دسترسی ندارد، وظیفه­ اش چیست؟

همه­ ی مراجع: اگر تا پیش از اذان صبح به آب دسترسی ندارد، تیمم بدل از غسل کند و روزه­ ی او صحیح است. بعد از اذان در صورت دسترسی به آب، برای نماز صبح غسل کند و در غیر این صورت، با همان تیمم نماز صبح خود را بخواند.

سؤال24: کسی که مدّتی روزه گرفته و نماز خوانده است و بعد بفهمد جنب بوده، تکلیف او چیست؟

همه­ مراجع: اگر متوجه اصل جنابت نبوده، روزه­ های او صحیح است؛ ولی باید نمازها را قضا کند.

سؤال25: اگر در ماه رمضان، با اعتقاد به اینکه برای غسل جنابت وقت دارد، مشغول به غسل شود و وسط غسل بفهمد مقداری از غسل با اذان صبح همراه شده است، حکم روزه­ ی او چیست؟

همه­ مراجع: روزه ­ی او صحیح است.